Ô nhiễm bụi (còn được gọi là ô nhiễm hạt – Particulate Matter [PM] ) là một hỗn hợp các loại hạt rắn và/hoặc chất lỏng lơ lửng trong không khí. Những hạt này có thể khác nhau về kích thước, hình dạng và thành phần. Được chia làm 2 loại dựa theo kích thước:

• Hạt bụi thô – PM 10 : các hạt thô có thể hít vào, có đường kính thường từ 10 micromet trở xuống, nhỏ hơn ít nhất 5 lần so với chiều rộng của một sợi tóc người.
• Hạt bụi mịn – PM 2.5: các hạt mịn có thể hít vào, có đường kính thường từ 2,5 micromet trở xuống.

Những hạt bụi này có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Một số ảnh hưởng sức khỏe của ô nhiễm bụi bao gồm giảm chức năng của phổi và gây các bệnh như hen suyễn.

Ô nhiễm bụi thường xảy ra tại các thành thị, khu vực ngoài trời. Môi trường trong nhà cũng thường gặp các trường hợp ô nhiễm bụi. Có nhiều nguồn ô nhiễm bụi trong nhà và bạn có thể thực hiện các biện pháp để giảm thiểu hoặc kiểm soát chúng.

Thông thường, cách tốt nhất để giảm lượng bụi trong nhà là xử lý nguồn gây ô nhiễm. Một số nguồn, chẳng hạn như nến đốt, có thể dừng hoàn toàn. Những nguồn khác có thể được kiểm soát hoặc giảm bớt bằng các biện pháp cụ thể dưới đây.

Nguồn ô nhiễm từ không khí ngoài trời

Khí thải ô tô, khói, bụi đường, chất đốt… và một số khí thải nhà máy đều chứa bụi.

Trong cuộc sống thường ngày, luôn có sự trao đổi giữa không khí ngoài trời và trong nhà bạn. Khi không khí ngoài trời vào nhà, nó mang theo bụi theo cùng. Bụi thường vào nhà qua cửa ra vào và cửa sổ. Bụi cũng có thể chui vào qua các vết nứt và kẽ hở nhỏ.

Các biện pháp hạn chế có thể thực hiện:

• Đóng cửa sổ khi ô nhiễm ngoài trời ở mức cao. Theo dõi chất lượng không khí ngoài trời tại khu vực bạn đang sống qua các báo cáo thường kỳ của địa phương và đóng cửa sổ vao những ngày ô nhiễm cao.
• Lắp đặt các bộ lọc không khí hoặc máy điều hòa có lọc bụi.
• Sử dụng máy làm sạch không khí di động. Tìm hiểu thêm về máy lọc không khí và bộ lọc.
• Tìm hiểu thêm về cách giảm lượng khói cháy rừng có thể bay vào nhà bạn. Thăm: Cháy rừng và Chất lượng Không khí Trong nhà (IAQ).
• Hãy hành động để duy trì hoặc cải thiện chất lượng không khí trong nhà khi thời tiết hóa ngôi nhà của bạn. Phong hóa có thể giúp giảm lượng không khí ngoài trời, có thể bao gồm PM, vào nhà bạn. Tìm hiểu thêm về thời tiết hóa và IAQ.

Nấu ăn

Nhiều thiết bị nấu ăn và quá trình nấu có thể làm tăng mức ô nhiễm bụi trong nhà. Loại thực phẩm được nấu, phương pháp nấu (nướng, chiên hoặc áp chảo) và loại dầu nấu ăn được sử dụng đều sẽ ảnh hưởng đến lượng khói được tạo ra khi nấu, và trong khói sẽ chứa các hạt bụi mà mắt thường không thấy được.

Các biện pháp hạn chế có thể thực hiện:

• Nếu bạn có máy hút mùi, hãy sử dụng nó bất cứ khi nào bạn nấu ăn. Để máy hoạt động trong 10-20 phút sau khi bạn nấu xong.
• Khi nấu ăn không có máy hút mùi, hãy mở cửa sổ hoặc cửa ra vào để mang không khí trong lành vào nhà.
• Bật quạt thông gió, quạt hút trên tường hoặc trần nhà trong khi nấu ăn, nếu có thể.
• Sử dụng dầu ăn hạt cải và dầu đậu phộng khi nấu ở nhiệt độ cao để hạn chế khói.
• Thường xuyên làm sạch bề mặt nhà bếp và các thiết bị nấu ăn.
• Nếu bạn chưa có máy hút mùi, hãy xem xét lắp đặt một cái trên bếp của bạn. Sự lựa chọn tốt nhất là máy hút mùi có lỗ thông hơi ra ngoài trời thay vì máy hút mùi chỉ tuần hoàn không khí. Nếu nhà của bạn không có đường thông hơi bên ngoài, hãy nhận tư vấn với Bảo Trì 24H để khảo sát phương án lắp đặt phù hợp.

Hút thuốc và nhiên liệu đốt

Các loại vật liệu tạo khói như: Thuốc lá và các sản phẩm hút thuốc khác, thiết bị sưởi ấm bằng nhiêu liệu, nến… Ngoài ra, những nguồn này cũng có thể giải phóng các loại phụ phẩm có hại, chẳng hạn như carbon monoxide (CO), trực tiếp vào môi trường trong nhà.

Các biện pháp hạn chế có thể thực hiện:

• Hạn chế hoặc cấm hút thuốc trong nhà. Nếu bạn hoặc một thành viên trong gia đình hút thuốc, hãy hút thuốc bên ngoài và tránh xa cửa sổ, cửa ra vào và các khu vực thông gió từ ngoài trời vào nhà bạn.
• Đảm bảo có hệ thống thông gió phù hợp khi đốt nến và nhang trong nhà.
• Không bao giờ sử dụng bếp nướng than hoặc bếp củi trong nhà.
• Tránh sử dụng các thiết bị sưởi ấm đốt cháy nhiên liệu. Nếu có hãy lắp đặt đường thông khí cho thiết bị ra bên ngoài.

Bụi trong nhà

Bụi trong nhà được lắng đọng từ nhiều nguồn khác nhau. Nó có thể dễ dàng lẫn trong không khí hoặc bám vào các bề mặt. Trẻ em tiếp xúc với bụi trong nhà nhiều hơn người lớn. Điều này là do chúng bò và chơi gần sàn nhà hơn, nơi bụi tích tụ trên các bề mặt có thể dễ dàng hít vào hơn. Ngoài ra, chúng thường cho tay, đồ chơi và các vật dụng khác vào miệng. Trẻ em cũng ăn, thở và uống nhiều hơn so với khối lượng cơ thể của chúng so với người lớn.

Bụi trong nhà có thể bao gồm:

• Đất, cát và bụi ngoài trời đã bị thổi hoặc theo vào trong nhà;
• Các hạt sinh học, còn được gọi là chất gây ô nhiễm sinh học, bao gồm: phấn hoa, bào tử nấm mốc, vẩy da thú cưng, mạt bụi, vảy da và tóc người;
• Các hạt từ các hoạt động của con người, chẳng hạn như nấu ăn, dọn dẹp và đốt nến;
• Các hạt từ các sản phẩm chăm sóc cá nhân và tiêu dùng;
• Nhựa, chất chống cháy và thuốc trừ sâu; và đôi khi là hóa chất công nghiệp và kim loại nặng, chẳng hạn như chì.

Các biện pháp hạn chế có thể thực hiện:

• Làm sạch và thông gió thường xuyên là những cách hiệu quả để giảm bụi và các chất ô nhiễm khác.
• Hút bụi thảm và đồ nội thất hàng tuần hoặc thường xuyên hơn.
• Lau bụi thường xuyên bằng khăn ẩm. Làm ẩm miếng vải giúp giữ cho bụi lắng đọng không quay trở lại không khí.
• Cân nhắc sử dụng máy hút bụi có bộ lọc để giảm tích tụ bụi. Bộ lọc có thể giúp ngăn một số bụi đã hút bụi thoát ra khỏi máy hút bụi trở lại không khí.
• Những người bị hen suyễn hoặc dị ứng nên rời khỏi khu vực đang hút bụi để tránh hít phải bụi bị khuấy động trong quá trình hút bụi.
• Thường xuyên vệ sinh bộ lọc không khí trong hệ thống điều hòa và trong máy lọc không khí di động theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
• Thực hiện các bước để ngăn ngừa và giảm tiếp xúc với các chất gây ô nhiễm sinh học.
• Nếu nhà của bạn có chứa chì hoặc amiăng, bạn nên hết sức thận trọng và thực hiện các bước bổ sung để giải quyết các mối lo ngại về bụi trong nhà một cách an toàn.
• Nếu bạn đang thi công sửa sang, cải tạo lại ngôi nhà của mình, hãy làm các biện pháp tốt nhất để đảm bảo hạn chế, ngăn chặn bụi và các chất gây ô nhiễm khác trong khi bạn làm việc.